یكی از حالات بد و ناراحت كننده در بعضی از اشخاص عصبانیت و تندخوئی است و بسیاری از حوادث غیر مترقبه و دور از انتظار موقعی پیش می‌آید كه شخص عصبانی شده و كنترل خود را از دست بدهد. بد نیست بدانید كه در بدن ما سه نوع دستگاه عصبی وجود دارد:
۱) مغز كه در كاسه سر قرار گرفته و دارای اهمیت و وظایف حیرت‌آوری است كه هنوز پس از سال‌ها مطالعه و تحقیق تمام وظایف و اعمال آن برای ما شناخته شده نیست. به‌طور كلی بعضی از اعمال بدن مستقیماً به وسیله مغز انجام می‌گیرد مثل فرمان دادن به بسیاری از عضلات و اعضاء، كنترل كردن سیستم‌‌های عصبی دیگر ”یعنی به‌عنوان یك فرمانده مقتدر كار اعصاب خودكار را در شرایط خاص كنترل می‌كند“. مراكز اعصاب واقع شده در مغز را اعصاب مركزی می‌نامند.
۲) سیستم اعصاب سمپاتیك كه در كنار مهره‌های ستون فقرات به صورت غده‌های كوچك عصبی دیده می‌شود و رشته‌های خود را به تمام قسمت‌های بدن می‌فرستد و كارهای زیادی انجام میدهد. اعصاب سمپاتیك در اطراف عروق به‌خصوص شریان‌های بزرگ به صورت شبكه‌ای قرار گرفته‌اند. وقتی برای بدن حادثه‌ای رخ دهد مثلاً به خونریزی دچار شود و خون زیادی از دست بدهد بدن برای كم كردن ظرفیت و گنجایش رگ‌های خود با تحریكی كه به وسیله اعصاب سمپاتیك انجام می‌شود تمام عروق را منقبض می‌كند
یعنی با تنگ شدن عروق، با وجود خون كمی كه در رگ‌ها وجود دارد می‌تواند حجم رگ‌ها را پر كند و به اصطلاح بدن با حجم كمتری از خون، مهم‌ترین وظیفهٔ خود را كه رسانیدن خون به قلب و مغز است انجام دهد. در چنین حالتی، اعصاب سمپاتیك از خود ماده‌ای به نام آدرنالین و در مراكز مربوط به همین اعصاب، نور آدرنالین ترشح می‌كند و همین كار یعنی ترشح این دو ماده باعث افزایش فشار خون و كم شدن حجم خون می‌شود.”البته تحریك اعصاب سمپاتیك گاهی كار سیستم عصبی پاراسمپاتیك را نیز كنترل می‌كند.
۳) سیستم پاراسمپاتیك از آن دسته از اعصاب خودكار است كه كارش را مثل سیستم قبلی به طور اتوماتیك انجام میدهد. تحریك اعصاب پاراسمپاتیك باعث كند شدن ضربان قلب، گشاد شدن رگ‌های خونی، تحریك روده و دفع مواد زائد یعنی تخلیه مدفوع، تخلیه صفرا جهت هضم كردن غذا با ترشح ماده‌ای به نام استیل كولین و منقبض كردن كیسه صفرا، تحریك لوزالمعده برای ترشح سه آنزیم هضم كننده یعنیآمیلاز لیپازوتریپسین برای هضم مواد نشاسته‌ای، چربی و پروتئین، تنگ شدن مردمك چشم، پائین آوردن فشار خون و... می‌شود.
سیستم سمپاتیك و پاراسمپاتیك با هم به طور متعادل و هماهنگ كار می‌كنند. اكنون تصور كنید كه شخصی یك مرتبه عصبانی شود، از كوره در رود و تعادلش را از دست بدهد. به اصطلاح خون جلوی چشمانش را بگیرد و این حالت، مرتباً تكرار شود. بدین ترتیب بسیار امكان دارد كه در یكی از این موارد كه دیگر اعصاب مركزی روی سیستم اعصاب كنترل خود را از دست داده، فرد به كسی چاقو بزند، آدم بكشد، ظروف و اشیاء قیمتی را بشكند، خانه را آتش بزند، خودش را از بالای بام به پایین پرتاب كند، به سوی مردم تیراندازی كند و كارهای بسیار خطرناك و باورنكردنی انجام دهد.
در چنین حالتی معمولاً بر اثر ترشح مقادیر زیادی آدرنالین فشار خون بیمار به شدت بالا می‌رود، نبض تند می‌شود، ضربان قلب بالا می‌رود و فرد تندخو فریاد می‌كشد، حریف و رقیب می‌طلبد و...
اگر در میان فامیل و دوستان خود چنین افرادی را سراغ دارید باید به آنها توصیه كنید تا غذاهائی بخورند كه در بدنشان باعث ترشح زیاد آدرنالین نشود. یكی از این غذاها پنیر، به‌خصوص پنیرهای كهنه است كه دارای تیرامین فراوان بوده و این تیرامین باعث تحریك مركز عصبی و ترشح مقادیر زیادی آدرنالین و نور آدرنالین می‌شود و حالت عصبی چنین افرادی را صدچندان می‌كند.
بهتر است این گروه از افراد اصلاً پنیر نخورند به‌خصوص آن كه تیرامین در افرادی كه زمینه ابتلا به میگرن را دارند باعث پیدایش سردردهای میگرنی شده و همین سردرد باعث عصبانیت بیشتر آنها می‌شود. توصیه می‌شود در چنین مواردی برای فرو نشاندن خشم بیمار، از داروهای آرام بخش استفاده كنید و فكر بیمار را از موضوع منحرف نمائید و از وجود افرادی كه به شدت مورد علاقهٔ وی هستند كمك بگیرید.
البته خورانیدن آب بسیار سرد به بیمار و حتی پاشیدن آب سرد به صورت او و دعوت شخص به آرامش،بسیار مؤثر است . ناگفته نماند كه غذاهای خیلی شور نیز به ایجاد چنین حالتی كمك می‌كند بنابراین حساب كنید كه اگر چنین شخصی پنیر زیاد بخورد و آن هم پنیر خیلی شور، چه اتفاقی خواهد افتاد؟!!!
به هر حال بهتر است افراد تندخو، از خوردن نمك پرهیز كنند و یادشان باشد كه گاهی در بعضی نان‌ها نیز نمك زیادی می‌‌‌ریزند. خوراكی‌هائی مثل پفك نمكی، خیار شور، هویج و گل كلم و بسیاری از خوراكی‌های دیگر كه مملو از نمك هستند باعث تندخوئی می‌شوند.
برای رفع عصبانیت چه غذائی مفید است؟ یكی از بهترین خوراكی‌هائی كه می‌تواند به طور اعجاب‌آور، تندخوئی را برطرف كند لیموترش است البته منظور لیموترش كوچك شیراز و جهرم و جنوب ایران است كه به اصطلاح Lime نام دارد. این میوه خاص جنوب آسیا است و به نظر می‌رسد كه اعراب این میوه را از هندوستان در سال‌های بین ۷۵۰ تا ۹۰۰ میلادی به كشورهای عربی آورده باشند.
این میوه تا قبل از آغاز جنگ‌های صلیبی، برای اروپائیان نا شناخته بود و تازه از سال ۱۶۲۶ اروپائیان با آن آشنا شدند وتعدادی از درخت‌های آن را در كشور موزامبیك یافتند. از آن پس، به خاطر پیشگیری ملوانان از ابتلا به بیماری اسكوربوت كه در نتیجه كمبود ویتامین c در بدن ایجاد می‌شود و موجب خونریزی می‌گردد هر روز به ملوانان تعدادی لیموترش به صورت جیره غذائی می‌دادند. بعدها كاشت این میوه در كالیفرنیا وفلوریدا مرسوم شد و بعد از سرمای شدید فلوریدا در سال ۱۸۹۴ به كلی مزارع لیموترش این ایالت از بین رفت و كاشت آن به ایالت كالیفرنیا منحصر شد.
خوردن لیموترش برای مبتلایان به پادرد همچنین برای كسانی كه خونشان خاصیت اسیدی دارد بسیار مفید است زیرا خون را قلیائی می‌كند. بعضی از محققین آن را wonderfulcoolerforthebrain نام داده‌اند. این ماده خشم را به سرعت برطرف می‌كند و نفرت را می‌زداید. بهترین راه برای مصرف كردن لیمو ترش ریختن آب لیمو ترش تازه، بر روی غذاهاست. آب لیموئی كه از قبل گرفته شده و در شیشه ریخته‌اند، خاصیت و تأثیر چندانی ندارد.
دوشنبه 1403/02/31
25 بازدید